İsteğe bağlı sigorta insanların sosyal güvenlik ile ilgili haklarından faydalanabilmek adına kendi talepleriyle SGK’ya prim ödeyerek ölüm, emeklilik ve malulluk gibi durumlarda temel haklarından yararlanabilmelerini sağlayan sigorta türüdür. 5510 sayılı kanunda belirtilen bu sigorta sistemi sosyal güvenliği bulunmayan insanlar için geleceklerini güvence altına almalarını sağlayan yollardan biridir.
İsteğe bağlı yapılan sigortalar uzun vadeli sigorta ve genel sağlık sigortasını bünyesinde barındıran, insanların istekleri doğrultusunda prim ödeyip sosyal güvenlik haklarını kullanabilmelerini sağlayan bir sistemdir. İnsanlar bazı koşulları yerine getirerek prim ödedikleri süre müddetçe kendileri faydalanabilirken ölüm durumunda hak sahipleri, sigorta kollarının sağladıkları imkanlardan faydalanabilmektedirler.
Belirlenen şartların yerine getirilmesi durumunda istenen herkes isteğe bağlı sigorta başvurusu gerçekleştirebilmektedirler. İlk defa bu sigortaya başvuracak insanların Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde yer alan bildirge ile ikamet ettikleri yerin sosyal güvenlik merkezine başvuru yapmaları gerekir. Bu başvuru e-Devlet üzerinden de gerçekleştirilebilmektedir. E-Devlet üzerinden “İsteğe Bağlı İlk Tescil Kaydı” kısmından başvuru yapabilirler.
2024 yılında Türkiye isteğe bağlı sigorta primlerinin hesaplanması, ödeme tutarları gibi bilgilerin hesaplanması da mevcuttur. 2024 yılındaki son güncellemelere göre İsteğe bağlı sigorta primleri şöyle hesaplanır:
- Asgari ücret ve asgari ücretin 7,5 katı arası sigortalı olacak kişinin belirleyeceği prime esas kazancın hesaplama oranı %32’dir.
- Verilen oranın %20’si ölüm ve yaşlılık sigortası primi ve malullük olarak,
- %12’si genel sağlık sigorta primi olarak geçerlidir.
Bir ayda 30 gün altı çalışanlar ile kısmi süreli iş sözleşmesine dayalı çalışan kişiler bir aydaki çalışma sayısını 30’a tamamlamak adına isteğe bağlı sigorta sahibi olanlar bir yandan işsizlik sigortası kapsamında sayılır. Dolayısıyla prim oranları %35 olur.
İsteğe Bağlı Sigorta Şartları
İsteğe bağlı sigorta şartları şunlardır:
- Türkiye’de yaşayan ya da Türkiye’de ikamet ettikleri sürede sosyal sözleşmesi imzalamış olan ülkelerde yaşayan Türk vatandaşı olmak
- 18 yaşını doldurmuş olmak
- Sigortalı çalışarak bir ay içinde 30 günden az çalışan kişiler veya tam gün çalışmayanlar
- İsteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle birlikte kurumlara başvuruda bulunan kişiler
- 5510 sayılı kanundaki zorunlu sigorta çerçevesinde olmaya neden olacak biçimde çalışmayanlar bu sigortadan faydalanabilirler.